'Geestelijke gezondheid'?
- mag (toch) niet worden "gereduceerd" tot of - beter - negatief gedefinieerd als 'afwezigheid van symptomen'?!
"Het is gewoon niet waar wat hj/zij over mij zegt! Het is gelogen. Dit maakt me zó kwaad - waarom doet hij/ze dat? Zo wil ik zijn/haar vriend(in) niet meer zijn - ik haat hem/haar!"
Waarheid/leugen, verdriet/pijn, haat/liefde, vriendschap/vijandschap, mooi/lelijk - het leven staat er bol van. De ‘oude Grieken’ wisten het al: waar het in het leven om zou moeten draaien en waar het ook op drijft of stand door houdt: door een gerichtheid op waar(achtig)heid, goed(aardig)heid en schoonheid(sbeleving). De verwondering over dat wat er ‘is’ - in eerste instantie de natuur - en hierover al reflecterend de ‘betekenis’ of ‘zin’ ervan (onder)zoeken of deze louter op zich laten inwerken en ‘ondergaan’ - dat is de menselijke opgave en geeft zin aan het menselijk bestaan. Wetenschap en filosofie gingen (en gaan) zo hand in hand en voeden of vormen aldus geleidelijk aan de levensbeschouwing, de ‘kijk op het bestaan’ en ook de ‘zelfontplooiing’, wanneer het individu, het ‘subject’, ernaar streeft een ‘waar’ mens - een eerlijk, goed en mooi mens - te worden. ‘Kennis’ aangevuld door ‘zelfkennis’, in wisselwerking - de mens blijkt een relationeel wezen, staat in relatie tot de ‘buitenwereld’ én de eigen ‘binnenwereld’.
Wat ‘waar’ is, wat ons ‘goed’ doet, wat wij ‘mooi’ vinden, dat voedt ons en houdt ons in leven, maakt het leven voor ons ‘de moeite waard’, het verlicht onze geest en het voedt onze ziel. Het laat zich niet in taal ‘vangen’, maar wel bezingen. Het kan ons inspireren; wij zoeken inspiratie, leven ervan. Het zoeken of streven naar waarheid, goedheid en schoonheid impliceert godsverlangen - in Spiritus - ‘God zoeken’.
De grote Russische schrijver Leo N. Tolstoj (1828-1910) schreef in 1881 in dit verband een indringend verhaal: Waardoor de mensen leven, een onsterfelijk, op het evangelie gebaseerd volksverhaal - over ‘geestelijke gezondheid’ gesproken… (klik op de titel).
Spraakverwarring?
Taal is fake
Taal is art
Taal is niet wat het is
Taal spreekt
Taal luistert nauw
Taal is een serieus spel
Taal wijst ons de weg
Taal zet ons op het verkeerde been
Taal betovert en onttovert
Taal vraagt, taal antwoordt
Taal is echt
Taal klinkt en luistert nauw
Taal is wat ik zeg en zwijg
Taal is klank en stilte
Taal is trilling
Taal is betekenis voor wie hoort
Taal is taal
Taal is niet meer - maar ook niet minder - dan dat, waar we ons in uitdrukken
Feike Wiersma (2023)
Als muziek?
Muziek beroert, ontroert, vervoert
Een woord - van dank, welkom, hoop, geloof, liefde
Een woord raakt, kwetst wellicht
Muziek streelt de ziel, woorden 'voeden' haar
'Als de ziele luistert spreekt het al een taal die leeft'
Spreken zonder woorden?
Verstaan zonder begrijpen?
Begrip zonder verstand?
Verstand zonder verstaan?
Versta ik dit goed?
Onuitsprekelijk verlangen dat vraagt en antwoord krijgt
'die bidt, ontvangt en wie zoekt, vindt
en wie klopt, hen zal opengedaan worden' (Luc. 11:10)
Hoopvol inzicht, troostvol uitzicht.
Feike Wiersma (2023)
Ludwig Wittgenstein (1889-1951), een van de grootste moderne filosofen, wellicht de meest belangrijke van de twintigste eeuw, leerde:
de betekenis van een woord ligt niet in het verwijzingskarakter, maar in het gebruik ervan.
Dus: als God niet bestaat, bestaan ondermeer liefde en inflatie ook niet, geloof ook niet,
de maatschappij waarschijnlijk ook niet en zelfs gedachten en emoties mogelijk niet?
De 'zuivere' driehoek komt in de natuur niet voor - wiskundige, architect én bouwvakker kunnen echter niet zonder...
'Geloven' is een werkwoord, als 'liefhebben' en 'vertrouwen' - ze gaan hand in hand
en hoe wij hier vorm en inhoud aan geven bepaalt de kwaliteit van ons leven. Nietwaar?
'De liefde... zoekt niet zichzelf, raakt niet beledigd.' (1Cor. 13:5)
'God is Geest en wie hem aanbidden moeten aanbidden in geestkracht en waarachtigheid.' (Joh. 4:24)
'... want wat zal het een mens baten als hij de hele wereld wint maar het bekoopt met zijn ziel?' (Matt. 16:26)
Het Leger des Heils (The Salvation Army) leert, leerde mij, biddend zingen en zingend bidden:
'Dat uw Geest mijn ziele lave - dat uw Geest mijn harte drenk', -
schenk ook mij die hemelgave, - geef ook mij dat Godsgeschenk!' (Liednr. 483)
Zó puur, zo zuiver en helder, en bloedstollend mooi!
Ik wens ons toe dat ook u dit wilt blijven 'bidden' (ofwel: vragen/ wensen vanuit het hart).
Ook u doet ertoe! Vanuit Gods perspectief doen (wij) allen, doet alles ertoe!
In Hem (is) geen onverschilligheid.
[Als u geïnteresseerd bent in het onderscheid tussen 'objectief denken', 'subjectief denken' en 'geloven' verwijs ik u graag naar de filosoof Søren A. Kierkegaard (1813-1855). Hij stelde: de filosofie heeft de vraag naar 'de waarheid van het object' centraal gesteld, maar is vergeten de vraag naar 'de waarheid van het subject' te stellen...]
'Het' medicijn tegen eenzaamheid is 'verbondenheid' -
geen materieel, maar een geestelijk goed.
De deur, poort of weg ernaartoe is het verlangen van het hart
dat in stilte biddend vraagt:
'Kom over mij! kom over mij! Heil'ge Geest, kom over mij!
Open wijd des hemels venst'ren,
Heil'ge Geest, kom over mij!' - (Liednr. 228)
Dit is 'Gods zegen' - drink en eet die, voed u ermee en blijf geestelijk gezond,
wees 'spiritueel', raak 'geïnspireerd' en wees wijs (waar), echt (echt waar), 'leef'!
Een 'mooie uitdaging' - een 'roeping' - wij zijn geroepen, worden geroepen;
er wordt naar ons gevraagd. 'God zoekt de mens, zijn mens.'
Antwoorden in de vorm van zoeken is moeilijk, maar mooi - een mooie uitdaging...
Dit 'wist' u toch wel?! In de stilte kunt u deze roep horen,
dat wil zeggen: leren wij dit begrijpen, 'verstaan', zonder woorden.
'Dat waarover men niet kan spreken, daarover moet men zwijgen', sprak Wittgenstein
ter bescherming van dit domein. [Immers: twisten te over...]
De 'moderne' ontkenning van (het 'bestaan' van) God vormt de legitimatie voor het staken van deze zoektocht; je zoekt niet wat er niet is.
Dat het mensdom door de eeuwen heen zichzelf en de aarde zoveel leed heeft berokkend en schade heeft aangedaan, illustreert het tekort aan zoeken naar wijsheid (waarheid) en naar het goede ('godsvrucht', goedheid).
Ook het zoeken naar schoonheid lijdt onder het relativerende, maar schijnbaar bijna absoluut geacht subjectivisme. Ongeloof lijkt normaal (geworden). Ook hier geldt: if you don't use it, you lose it.
Tot een massaal sluiten van kunstacademies, conservatoria of universiteiten is het gelukkig nog niet gekomen. Het luisterend belangstellend zoeken gaat door! We blijven - meer alleen of meer samen - op weg... met hopelijk veel mooie ontmoetingen. Laat ons proberen in onze behoefte aan antwoorden de richtinggevende vragen in leven te houden - ze houden onze interesse levend, onze mind open.