Dysfasie
Dysfatische ontwikkeling
Een dysfatische ontwikkeling is een neurologische spraak-taalontwikkelingsstoornis waarbij het kind meestal veel meer begrijpt van wat anderen zeggen dan het zelf kan zeggen. Uiteraard zijn er verschillende graden van ernst en wordt het beeld sterk gekleurd door de leeftijd. Een dysfatische ontwikkeling komt betrekkelijk vaak voor, ook de ernstige vormen zijn niet zeldzaam. In Nederland wordt bij dit beeld veelal gesproken van een (specifieke) taal(ontwikkelings)stoornis, in de Engelstalige literatuur van Specific Language Impairment (SLI) of van developmental dysphasia.
Belangrijke kenmerken van een dysfatische ontwikkeling zijn:
1. Begrip van het gesprokene is duidelijk hoger van niveau dan de eigen taalexpressie;
2. Dialoogspraak is moeilijker dan spontaan spreken door 'op-commando' problemen;
3. Grote problemen met de vloeiendheid met name door woordvindingsproblemen en moeite om elementen uit
een verhaal met elkaar te verbinden (liaison des idées). Zo kan bijvoorbeeld het vertellen van een
gebeurtenis zeer moeizaam verlopen;
4. Vaak zinsbouw en woordvormproblemen;
Naast de dysfatische ontwikkeling komen vaak complexe motorische problemen voor, met name verschillende vormen van dyspraxie. In de praktijk kan dit bijvoorbeeld betekenen: problemen met leren fietsen, aan- en uitkleden, met een lepel eten, tanden poetsen, haren kammen, knippen en schrijven, maar ook slecht verstaanbaar spreken. Beelden met een dyspraxie zijn meestal ernstiger.
Het niet op leeftijd kunnen spreken gaat uiteraard ook remmend werken op de affectieve (gevoels-) en intellectuele (verstandelijke) ontwikkeling.
Onderzoek en behandeling vragen om een geïntegreerde, multidisciplinaire benadering gebaseerd op een helder concept van de spraak-taalontwikkeling. Vroege herkenning en behandeling zijn noodzakelijk om te kunnen aangrijpen in de meest gevoelige periode van de spraak-taalontwikkeling en de onderliggende hersenontwikkelingsprocessen. Daarnaast is dat van belang om secundaire leer- en gedragsproblemen te voorkomen.